Νέο Εξοικονομώ 2021

(βάσει της προδημοσίευσης του οδηγού)

25/10/2021

Το νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ του 2021 (πρώην πρόγραμμα Εξοικονομώ-Αυτονομώ 2020, Εξοικονόμηση κατ’ οίκον) αναμένεται να ανοίξει για να δεχθεί αιτήσεις στις αρχές Νοεμβρίου 2021.

Βάσει του οδηγού που προδημοσιεύτηκε πρόσφατα (ο επίσημος οδηγός αναμένεται ακόμα να ψηφιστεί και να εκδοθεί σε ΦΕΚ) παρατηρούνται αρκετές αλλαγές σε σχέση με τα παλαιότερα προγράμματα.

Αυτές είναι οι εξής:

1. Παύει η προτεραιότητα βάσει του χρόνου υποβολής της αίτησης. Παλαιότερα, μόλις ολοκληρωνόταν η ηλεκτρονική κατάθεση μιας αίτησης που πληρούσε κάποιες βασικές προϋποθέσεις (π.χ. ελάχιστη ενεργειακή αναβάθμιση), το σύστημα «κλείδωνε» αυτόματα από το ταμείο του ΕΣΠΑ τα χρήματα της αναλογούσας επιχορήγησης και η αίτηση καταχωρούταν για τυπικό έλεγχο και έγκριση. Μόλις «κλείδωναν» τελικά, μετά από πολλές αιτήσεις, όλα τα χρήματα του ταμείου, και δεν υπήρχε θεωρητικό υπόλοιπο, το σύστημα δε δεχόταν άλλες αιτήσεις. Αυτό συνέβαινε μέσα σε 20 λεπτά της ώρας. Πλέον, το ηλεκτρονικό σύστημα αιτήσεων αποδεσμεύεται από το χρηματικό υπόλοιπο του ταμείου, και θα παραμείνει ανοιχτό να δέχεται αιτήσεις για περίπου ένα μήνα.
2. Το παραπάνω σημαίνει πως θα καταχωρηθούν πολύ περισσότερες αιτήσεις σε σύγκριση με τα διαθέσιμα χρήματα για τις επιχορηγήσεις, και άρα πρέπει οι αιτήσεις να αξιολογηθούν με κάποιο τρόπο ώστε να κριθεί ποιοι θα μπουν στο πρόγραμμα και ποιοι θα μείνουν στους «επιλαχόντες». Όντως λοιπόν, εισάγονται βαθμολογούμενα κριτήρια για την ιεράρχηση της προτεραιότητας των αιτήσεων. Αυτά είναι: α) Αναλογία ενεργειακής αναβάθμισης προς το κόστος με το οποίο αυτή επιτυγχάνεται, β) παλαιότητα της κατοικίας, γ) υφιστάμενη ενεργειακή κλάση κατοικίας, δ) κατά κεφαλή οικογενειακό εισόδημα, ε) θερμοκρασιακές συνθήκες της περιοχής του ακινήτου (ο ανταγωνισμός σε αυτό το κριτήριο αναπτύσσεται μόνο μεταξύ ακινήτων του ίδιου Νομού), στ) ύπαρξη ΑΜΕΑ στην οικογένεια, ζ) πολυτεκνία, η) μονογονεϊκή οικογένεια.
   Την υψηλότερη βαρύτητα από τα ανωτέρω κριτήρια έχει το πρώτο, δηλαδή το πόσο μεγάλη ενεργειακή αναβάθμιση επιτυγχάνεται με την πρόταση παρεμβάσεων που αιτείται ο ιδιοκτήτης και το πόσο οικονομικά καταφέρνει να την επιτύχει.
3. Μειώνεται ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός ανά κατοικία. Ο μέγιστος δυνατός επιλέξιμος προϋπολογισμός καθορίζεται από τρία διαφορετικά όρια, και αφού υπολογιστούν και τα τρία αυτά όρια, τελικά, υπερισχύει το χαμηλότερο. Υπάρχει ο απόλυτος μέγιστος προϋπολογισμός στα 28.000€, ο σχετικός μέγιστος προϋπολογισμός που εξαρτάται από τα τετραγωνικά της κατοικίας, και ο σχετικός μέγιστος προϋπολογισμός ο οποίος εξαρτάται από την εξοικονομούμενη ενέργεια που επιτυγχάνεται με τις προτεινόμενες παρεμβάσεις. Τι σημαίνουν όλα αυτά: Κάθε κατοικία, μπορεί να αιτηθεί παρεμβάσεις οποιουδήποτε προϋπολογισμού, ΟΜΩΣ, στο πρόγραμμα μπορούν να εγκριθούν για επιχορήγηση μόνο μέχρι 200€ ανά τετραγωνικό μέτρο κατοικίας. Ταυτόχρονα, ο μέγιστος δυνατός επιλέξιμος προϋπολογισμός εργασιών δε θα μπορεί να είναι πάνω από 28.000€. Παράδειγμα 1: Κατοικία 100 τετραγωνικών μέτρων, αιτείται παρεμβάσεις που κοστολογούνται 25.000€. Το πρόγραμμα θα εντάξει σαν επιχορηγούμενο προϋπολογισμό τα 20.000€ (100 τ.μ. επί 200€/τ.μ.=20.000€). Αν η επιδότηση που δικαιούται ο ιδιοκτήτης είναι 50%, αυτό σημαίνει πως το πρόγραμμα θα του επιστρέψει τα 10.000€ (το 50% των 20.000€ και όχι το 50% των 25.000€) και ο ιδιοκτήτης θα έχει εξοφλήσει με ιδία κεφάλαια τα υπόλοιπα 15.000€ , σύνολο 25.000€ παρεμβάσεων. Παράδειγμα 2: Κατοικία 200 τ.μ. αιτείται παρεμβάσεις που κοστολογούνται 40.000€. Ενώ το ποσό αυτό εμπίπτει στο όριο των 200€/τ.μ., διότι 200 επί 200 = 40.000€, εντούτοις, επειδή ο απόλυτος μέγιστος δυνατός επιλέξιμος προϋπολογισμός δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 28.000€, θα εγκριθούν για επιχορήγηση τα 28.000€. Τα υπόλοιπα 12.000€ θα πρέπει να τα βάλει εξ’ ολοκλήρου από την τσέπη του, κατά 100%, χωρίς επιχορήγηση. Τέλος, επιπλέον, το μέγιστο επιλέξιμο κόστος εξαρτάται και από την πραγματική μείωση των καταναλώσεων που επιτυγχάνεται με την ενεργειακή αναβάθμιση. Το κόστος αυτό μπορεί να φτάνει μέχρι και 0,9€ ανά KWh εξοικονομούμενης ενέργειας. Αυτό μπορεί να το υπολογίσει μόνο ο μηχανικός – ενεργειακός επιθεωρητής – με την έκδοση Ενεργειακού Πιστοποιητικού.
4. Απόλυτη Νομιμότητα του ακινήτου και έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου. Οι κατοικίες που θέλουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα δε θα πρέπει να έχουν την παραμικρή, μη τακτοποιημένη αυθαιρεσία και οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να έχουν τοπογραφικό, τα αρχιτεκτονικά σχέδια του σπιτιού, οικοδομικές άδειες που ενδεχομένως έχουν εκδοθεί στο παρελθόν, πιστοποιητικό κτηματολογίου εάν βρίσκονται σε κτηματογραφημένη περιοχή και τους τίτλους ιδιοκτησίας τους.
5. Το μέγιστο δυνατό ποσοστό επιδότησης είναι μικρότερο από πέρυσι και τα ποσοστά επιδότησης, όπως εξαρτώνται από το εισόδημα του ιδιοκτήτη, μειώνονται πιο απότομα όσο μεγαλώνουν τα εισοδήματα.
6. Αλλάζουν οι χρηματοροές για τους ιδιοκτήτες. Μέχρι πέρυσι, ο ιδιοκτήτης κατέθετε στους προμηθευτές μόνο το ποσόν που του αναλογούσε από τον προϋπολογισμό των εργασιών, δηλαδή μόνο τα ιδία κεφάλαια (είτε μέσω άτοκου δανείου, είτε από τον τραπεζικό του λογαριασμό) ενώ το ποσό της επιδότησης εκταμιευόταν αργότερα απ’ ευθείας από το πρόγραμμα προς τους εργολάβους. Φέτος, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να εξοφλεί εξ ολοκλήρου τους εργολάβους και έπειτα θα του επιστρέφονται στο λογαριασμό του τα χρήματα της επιδότησης. Προβλέπεται, βέβαια, και η επιλογή μιας μικρής διευκόλυνσης προς τον ιδιοκτήτη για τις πληρωμές των εργολάβων. Συγκεκριμένα, θα δίνεται η δυνατότητα να ζητάει ο ιδιοκτήτης από το πρόγραμμα την προκαταβολή του 50% της επιχορήγησής του, πριν την ολοκλήρωση των εργασιών. Επίσης έχει αναφερθεί και η η δυνατότητα εκχώρησης της επιδότησης σε τράπεζα με σκοπό να προκαταβάλει αυτή τα χρήματα στους εργολάβους.
7. Μία αίτηση ανά ιδιοκτήτη. Πέρυσι, επιτρεπόταν σε κάθε ιδιοκτήτη να κάνει αίτηση για περισσότερες από μία κατοικίες. Πλέον, φέτος, δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.
8. Διαφορετική επιδότηση για σπίτια που δεν ιδιοκατοικούνται αλλά ενοικιάζονται ή παρέχονται δωρεάν σε τρίτους. Στις περιπτώσεις που η κατοικία δεν χρησιμοποιείται από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη αλλά ενοικιάζεται σε τρίτο πρόσωπο, ή παρέχεται δωρεάν σε τρίτο πρόσωπο για να το χρησιμοποιεί ως κατοικία, τότε η επιδότηση, ασχέτως εισοδήματος του ιδιοκτήτη, κλειδώνει στο 40%.
9. Τέλος, υπάρχουν και κάποιες μικρές αλλαγές στις επιλέξιμες παρεμβάσεις και στις αιτήσεις των πολυκατοικιών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Με βάσει τα ανωτέρω, δημιουργείται ένα οξύμωρο σχήμα στο φετινό Εξοικονομώ.

Από τη μία συρρικνώνεται ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός. Μια κατοικία 100 τ.μ. που μπορούσε να επιδοτηθεί για παρεμβάσεις ύψους μέχρι και 48.000€ πέρυσι, φέτος θα επιδοτείται μόνο για μέχρι 20.000€. Άρα, ο ιδιοκτήτης θα πιέζεται να προβεί σε λιγότερες και πιο οικονομικές παρεμβάσεις.

Από την άλλη, με τη νέα μέθοδο βαθμολογίας των αιτήσεων, προτεραιότητα λαμβάνει η αίτηση που επιτυγχάνει πολύ μεγάλη αναβάθμιση, πράγμα που συνήθως επιτυγχάνεται με περισσότερες και ακριβότερες παρεμβάσεις. Πόσο μάλλον αν ληφθούν υπόψη και οι μεγάλες ανατιμήσεις στα υλικά της αγοράς το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Έτσι, ο μοναδικός, ίσως, τρόπος για να στηθεί σωστά μια αίτηση είναι να επιλέξει ο ιδιοκτήτης μία από τις εξής δύο στρατηγικές: Η μία είναι να εστιάσει στην καλή βαθμολογία, αυξάνοντας τις πιθανότητες να ενταχθεί στο εξοικονομώ, θυσιάζοντας όμως ταυτόχρονα από το ύψος της επιδότησης. Να προσθέσει δηλαδή πολλές και ίσως πιο κοστοβόρες παρεμβάσεις, που θα επιτυγχάνουν μεν μεγάλη αναβάθμιση, θα υπερβαίνουν όμως πιθανότατα τους μέγιστους επιλέξιμους προϋπολογισμούς, και άρα θα απαιτούν περισσότερα ιδία κεφάλαια. Η εναλλακτική στρατηγική είναι να εστιάσει στη μέγιστη δυνατή επιδότηση που μπορεί να πετύχει, με λιγότερες και πιο οικονομικές παρεμβάσεις, ρισκάροντας όμως την ένταξή του στο Πρόγραμμα, μιας και θα είναι σχεδόν βέβαιο πως δε θα επιτύχει μεγάλη αναβάθμιση με λίγα χρήματα και άρα θα λάβει μικρότερη βαθμολογία.

| ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΟΣ  |  ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΜΠ |

| ΤΗΛ: 6945 236 936 |